Nowocześnie, ekologicznie i oszczędnie – Żory patrzą w przyszłość i ruszają z nowymi inwestycjami

Geotermia szansą na samowystarczalność energetyczną miasta

Ostatnie lata przyniosły duże podwyżki cen na rynku energii, co niepokoi zarówno odbiorców indywidualnych, jak i biznesowych. Wzrost kosztów energii elektrycznej oraz cieplnej przekłada się na ceny towarów i usług, a skutki wysokiej inflacji boleśnie odczuwa każdy z nas. By temu przeciwdziałać konieczna jest transformacja energetyczna oraz wykorzystanie lokalnego potencjału do produkcji tańszej energii elektrycznej i cieplnej. Władze Żor mają pomysł jak to zrobić! Rozwiązaniem będzie odnawialne źródło energii, jakim jest geotermia.

Planujemy wykorzystanie energii geotermalnej do produkcji energii elektrycznej oraz ciepła do ogrzewania mieszkań w Żorach. Jeżeli uda nam się zrealizować ten projekt, będziemy pierwszym miastem w Polsce, które będzie korzystać z takich źródeł. Są oczywiście miejsca, gdzie wykorzystuje się wody geotermalne. My nie mamy takich wód, ale za to mamy wyjątkowo gorące skały i właśnie ich energię chcemy wykorzystać. Planujemy odwierty do głębokości 4-6 kilometrów, gdzie spodziewamy się temperatury sięgającej nawet 200 stopni Celsjusza. Będziemy mogli pompować tam wodę, która będzie się ogrzewała i następnie napędzała turbiny do produkcji energii elektrycznej. Ciepło będzie zaś dodatkiem, który będziemy mogli wykorzystać do ogrzania żorskich mieszkań – tłumaczy Waldemar Socha, prezydent Miasta Żory.

Wykorzystując swoją lokalizację w rejonie skał o wysokich temperaturach, Miasto Żory we współpracy z dużym zagranicznym partnerem planuje budowę elektrociepłowni geotermalnej. Dzięki wykorzystaniu technologii pozyskiwania ciepła w obiegu zamkniętym, możliwe będzie wytwarzanie niewyczerpalnej ilości energii elektrycznej oraz cieplnej. Pierwszym krokiem na drodze do realizacji tego rewolucyjnego projektu będzie wiercenie otworu badawczo-parametrycznego Żory GT–1, do głębokości około 6000 m,

w celu osiągnięcia skał podłoża prekambryjskiego, gdzie według szacunków temperatura może osiągnąć wartość powyżej 170°C – jest to tzw. anomalia górnośląska.

Ten projekt może być dla nas prawdziwą rewolucją, dającą Żorom ogromną przewagę nad innymi miastami. Tani prąd i ogrzewanie pozwolą nie tylko obniżyć koszty funkcjonowania instytucji miejskich, ale też będą magnesem przyciągającym do miasta nowych mieszkańców oraz atrakcyjnych inwestorów – podkreśla Waldemar Socha.

Była kopalnia, będzie ekologiczna żywność i dobrze płatne miejsca pracy

„Zielony impuls dla Kopalni Wiedzy i Kompetencji (KWK) – transformacja społeczno-gospodarcza terenów po byłej kopalni KWK Żory” pod tą nazwą kryje się projekt, który

w najbliższych latach kompletnie odmieni osiedle Gwarków, a jednocześnie będzie motorem napędowym dalszego rozwoju Miasta Żory.

Na terenach po byłej kopalni Żory planujemy wybudować centrum badawczo-rozwojowe, w którym będziemy uprawiali rośliny oraz hodowali zwierzęta wodne, takie jak ryby czy krewetki. Chcemy pokazać, że taki sposób produkcji żywności to przyszłość, ponieważ jest wydajny i ekologiczny. Kończymy właśnie etap koncepcyjny, potem czeka nas przygotowanie projektu budowlanego i przystąpimy do realizacji – mówi Waldemar Socha, prezydent Miasta Żory.

Projekt ten budzi ogromne zainteresowanie w skali całej Unii Europejskiej, dlatego też Miasto Żory, jako jedyne w Polsce, zostało wybrane do wzięcia udziału w unijnym programie, dotyczącym nowoczesnego rolnictwa. Co ważne, Unia Europejska dofinansuje realizację tego przełomowego przedsięwzięcia. Projekt jest bowiem przewidziany do dofinansowania z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w wysokości aż 102,6 mln zł – znalazł się on na liście projektów kluczowych kontraktu programowego Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027.

Wizualizacja planowanego Centrum Rozwoju Innowacji na Osiedlu Gwarków- autor MUS ARCHITECTS

Na czym dokładnie będzie polegała transformacja osiedla Gwarków? Powstanie tam Centrum Rozwoju Innowacji (CRI), zajmujące się uprawami wertykalnymi (pionowymi), opartymi na aquaponice, hydroponice i aquakulturze wraz z zespołem laboratoriów, biurami, pracowniami warsztatowymi oraz przestrzenią o charakterze eventowym. Nowoczesny budynek stanie w miejscu niezagospodarowanego obecnie placu parkingowego przed byłą kopalnią.

Oprócz bardzo nowoczesnej i ekologicznej uprawy warzyw, owoców i ziół, a także hodowli ryb czy krewetek, prowadzone będą tam też prace nad stworzeniem i optymalizacją technologii pod uprawy wertykalne. CRI będzie współpracowało ze światem nauki oraz z inżynierami, praktykami i pasjonatami, by wykorzystywać ideę aquaponiki w branżach związanych m.in. z produkcją zdrowej żywności, ichtiologią, farmacją, kosmetologią czy chemią gospodarczą. Centrum będzie poszukiwać nowych rozwiązań w zakresie innowacyjnego rolnictwa miejskiego oraz tworzyć technologię i udostępniać ją innym podmiotom. Integralną częścią CRI będą nowoczesne laboratoria, nastawione na takie specjalizacje jak: energetyka, technologie informacyjne i komunikacyjne, przemysły wschodzące, a przede wszystkim medycyna i zielona gospodarka.

Nowoczesne laboratoria i pracownie warsztatowe pozwolą na prowadzenie zajęć dla dzieci, młodzieży czy osób potrzebujących nowych kompetencji zawodowych. Będziemy zaciekawiać młodych ludzi nauką oraz pomagać im zdobyć umiejętności, pożądane na rynku pracy – podkreśla Waldemar Socha. – W ten sposób nie tylko stworzymy w mieście atrakcyjne miejsca pracy, ale i przygotujemy potrzebną kadrę. To inwestycja w przyszłość Żor i ich mieszkańców – dodaje prezydent Miasta.

Drugą częścią projektu będzie stworzenie nowatorskiego, pierwszego w Polsce Centrum Innowacyjnego Rolnictwa, związanego z rolnictwem miejskim i powiązanymi z nim branżami – ogrodniczą, chłodniczą, logistyczną, programistyczną czy technologiczną. Powstanie ono w budynku po byłej stołówce pracowniczej kopalni Żory. Głównym zadaniem Centrum będzie pomoc przedsiębiorstwom, w tym podmiotom ekonomii społecznej i organizacjom sektora publicznego w odchodzeniu od gospodarki opartej na węglu oraz

w sprostaniu wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu i innymi zagrożeniami charakterystycznymi dla tradycyjnych upraw (suszą, gwałtownymi deszczami nawalnymi, szkodnikami, chorobami itd.) oraz zwiększenia konkurencyjności miasta i regionu. Przewiduje się, że istniejący budynek zostanie wyremontowany, wyposażony i oddany do użytkowania na koniec 2025 r., a cała inwestycja będzie gotowa w 2027 r.

Wraz z transformacją terenów pogórniczych planujemy też inwestycje mieszkaniowe. Zamiast obecnych budynków socjalnych, powstaną nowe, o znacznie wyższym standardzie. Wierzę, że miejskie inwestycje na tak dużą skalę tchną nowe życie w osiedle Gwarków i sprawią, że ta cześć Żor stanie się jedną z wizytówek naszego miasta – podkreśla Waldemar Socha, prezydent Miasta Żory.