Smartfon nie jest nianią, a tablet to nie nagroda. Jakie błędy popełniają rodzice dzieci w wieku przedszkolnym?
Rodzice najczęściej pozwalają przedszkolakom na zabawę smartfonem, gdy potrzebują posprzątać lub ugotować obiad. Niestety, dziecko korzystające samotnie z Internetu może trafić na treści zagrażające jego rozwojowi emocjonalnemu i poznawczemu. Czego powinni wystrzegać się rodzice i jak wygląda zdrowa, cyfrowa dieta? Tego dowiedzieliśmy się z z konferencji "Przedszkolak w cyberświecie", promującej wiedzę na temat właściwego korzystania przez dzieci w wieku przedszkolnym z urządzeń cyfrowych.
Co drugie dziecko w wieku przedszkolnym korzysta z urządzeń cyfrowych
- Urządzenia zawsze wygrywają z tym co się dzieje dookoła, na przykład obserwowaniem ptaków czy roślin - mówi dr Magdalena Rowicka, psycholog Akademii Pedagogiki Specjalnej i prezentuje wyniki badań dotyczące czasu i okoliczności korzystania z urządzeń cyfrowych przez dzieci.
Z badań wynika, że 54% dzieci w wieku przedszkolnym korzysta z urządzeń cyfrowych (przy czym jest to: 12% niemowlaków, 36% dzieci do 2. roku życia, 60% dzieci w wieku 3-4 lat oraz 75% dzieci w wieku 5-6 lat).
Średnio dzieci korzystają z tych urządzeń przez 1 godzinę i 15 minut dziennie (w dni powszednie)
Ty zobacz bajkę, a ja posprzątam
Oto pięć najczęstszych sytuacji, w których rodzice pozwalają dzieciom w wieku przedszkolnym na korzystanie z urządzeń cyfrowych:
1. 92% - kiedy rodzice potrzebujących wykonać jakieś czynności domowe, np. posprzątać,
2. 86% - kiedy rodzice potrzebują chwili odpoczynku,
3. 81% - kiedy dziecko się nudzi,
4. 68% - kiedy dziecko płacze lub marudzi,
5. 57% - kiedy rodzic spędza czas z dzieckiem.
Szczególnie niepokojący jest punkt 4. - Pokazujemy dzieciom już w tak młodym wieku, że do regulacji emocji służy telefon - mówi dr Magdalena Rowicka. Psycholożka wyjaśnia, że w przyszłości każda trudna sytuacja (np. gorsza ocena w szkole czy kłótnia z rówieśnikiem) skłoni dziecko do ucieczki w Internet. Nastolatek zwyczajnie nie będzie potrafił odstresować się w inny sposób, np. wychodząc na spacer czy też bawiąc się.
Dziecko sam na sam z nieznanym
80% dzieci w wieku przedszkolnym korzysta z urządzeń cyfrowych samotnie. Tymczasem wprowadzenie dziecka w świat technologii powinno odbywać się pod opieką osoby dorosłej.
- Nie każde dziecko, gdy zobaczy treść nieodpowiednią, przybiegnie do rodzica - podkreśla dr Magdalena Rowicka i przypomina, że dzieci samotnie korzystające z niewłaściwie zabezpieczonych urządzeń cyfrowych mogą przypadkowo natrafić w internecie na treści nieprzystające do ich emocjonalności, które mogą spowodować pewne szkody (przemoc, erotyka, pornografia).
Dziecko w wieku przedszkolnym może przestraszyć się nawet czegoś, co zobaczy w bajce. Rodzic, gdy to zauważy, może zatrzymać animację i wytłumaczyć, dlaczego pojawił się stworek itd.
Przeczytaj, zapamiętaj, zastostosuj
O czym powinni pamiętać opiekunowie dzieci w wieku przedszkolnym? Oto pięć głównych zasad:
1. Odsunąć tak długo jak to możliwe kontakt dzieci z urządzeniami cyfrowymi (minimum do ukończenia przez dziecko 24 miesiący).
2. Dzieci do 6. roku życia powinny korzystać z urządzeń cyfrowych zawsze pod opieką osoby dorosłej.
3. Treści, z których korzystają dzieci za pośrednictwem urządzeń cyfrowych powinny być sprawdzone.
4. Korzystanie z urządzeń cyfrowych nie powinno być nagrodą lub służyć jako metoda uspokojenia dziecka.
5. Dzieci nie powinny korzystać z urządzeń cyfrowych podczas jedzenia oraz przed snem (przed snem dziecko powinno wyciszyć się słuchając bajki od rodzica lub ebooka).
Cyfrowa dieta. Co to takiego?
W trakcie konferencji zaprezentowano również zbiór porad ujętych w ramy "Cyfrowej diety". Ich wdrożenie powinno odnieść korzystny wpływ na dzieci oraz relacje w rodzinie. Oto najciekawsze z nich.
Cyfrowy detox. Spróbujemy wybrać jeden dzień w tygodniu, w których nie będziemy korzystać z urządzeń cyfrowych. Spędźmy dzień razem, bez ekranów, robiąc cokolwiek innego - bawiąc się, spacerując, zbierając liście itd.
Mix aktywności. Dla prawidłowego rozwoju dziecka ważne jest zaangażowanie go w różnego rodzaju aktywności: bieganie i skakanie, czynności manualne (ciastolina, plastelina, malowanie), kontakty z rówieśnikami.
Jasne zasady. Dzieci dobrze funkcjonują w świecie jasno określonych zasad. Można np. ustalić, że dziecko może korzystać z urządzeń cyfrowych tylko 2 dni w tygodniu i nie dłużej niż 30 minut (przy czym nie powinien to być czas posiłku lub pora przed snem).
- To nie jest tak, że powinniśmy całkowicie zabronić dzieciom korzystania z urządzeń cyfrowych. Badania pokazują, że specyficzny sposób użytkowania tych urządzeń może wspierać rozwój dzieci. Ale to oznacza również, że nieodpowiednio wprowadzając urządzenia cyfrowe do życia dzieci możemy ten rozwój zaburzyć, utrudnić start w szkole, przysporzyć mu problemów z regulowaniem emocji
- mówi dr Magdalena Rowicka, psycholog Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Wspomniany przez dr Magdalenę Rowicką specyficzny sposób użytkowania urządzeń to np. aplikacje edukacyjne, które w przeciwieństwie do bajek, wymagają od dziecka aktywności oraz interakcji.
Telewizor czy smartfon? Nie ma to większego znaczenia
Zapytaliśmy dr Magdalenę Rowicką, czy wszystkie te zasady dotyczą korzystania przez dzieci ze smartfona lub tabletu, czy również z telewizora z dostępem do internetu, na którym również można puścić bajkę (YouTube, Netflix itd.). - Niestety tak. Przy czym telewizor jest nieco lepszy niż telefon/tablet ponieważ jest to większy ekran. Plus na Netfliksie nie ma dodatkowych zagrożeń. Ale oglądanie bajek jest czynnością bierną, warto je ograniczyć niezależnie od tego na jakim urządzeniu będą oglądane - wyjaśnia psycholog.
* * *
"Pierwsze kroki w (cyber)świecie - zróbmy je razem" to kampania Fundacji Poza Schematami, Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, Narodowego Programu Zdrowia oraz Ministerstwa Zdrowia. Rodziców zainteresowanych tą tematyką odsyłamy na stronę https://pierwszekroki.net/
