Żory: Odszukali pierwszy numer szkolnej gazetki. To skarbnica wiedzy [HISTORIA]

Żory: Odszukali pierwszy numer szkolnej gazetki. To skarbnica wiedzy [HISTORIA]

Pierwszy numer gazetki szkolnej „Młodzieńczy Lot”, wydawanej przez Koło Literackie im. A. Mickiewicza zawiera sporo wiadomości o organizacjach szkolnych oraz wydarzeniach, którymi wówczas żyły Żory. Za dawnych czasów Miarki, na jej terenie istniało kilka organizacji uczniowskich. Każda z nich pracowała samodzielnie, co z czasem udowodniło, że nie zawsze dało się pogodzić odrębne interesy wszystkich organizacji. W marcu 1933 roku powstał Samorząd Ogólnoszkolny i wyznaczono jego obowiązki. Członkami byli wszyscy uczniowie, a władzami była Rada Delegatów i Rada Referentów. To główne oni rozdzielali zadania na dany okres, które dotyczyły m.in.: dbania o porządek na przerwach, zarządzania biblioteką i przygotowaniem uroczystości szkolnych itd. A nad tym wszystkim czuwał kurator Samorządu Ogólnoszkolnego. Ich pierwszym pomysłem było przejęcie szkolnego sklepiku i zmienienie go w spółdzielnię uczniowską. W tym celu musieli uzyskać konieczny kapitał, więc wypuścili udziały, które mogli wykupić uczniowie. Zabieg ten miał przyciągnąć uczniów do rozwijającego się wtedy ruchu spółdzielczego. Można więc powiedzieć, że organizacja życia szkoły była dosyć podobna do tej, która panuje obecnie. W gazetce szkolnej znalazła się również sekcja o panującej, jak i przewidywanej pogodzie na przyszłe miesiące nauki, zapowiadana przez Szkolny Instytut Meteorologiczny. Dla czytelników przygotowywano także krótkie zagadki logiczne.

Kształcenie postaw uczniów

W kolejnych działach gazetki omawiane były powody, dla których warto oszczędzać. Oprócz korzyści maturalnych (zabezpieczenia się na przyszłość), szły za tym także korzyści duchowe (autorzy uczyli rozważności i wykorzeniali u uczniów różne nałogi). Opisywane były też cele panującego wtedy samorządu. Za najważniejsze autorzy uznali uczenie się współpracy. Kierowali się mottem „Wszyscy razem i każdy z osobna”. Każdy – dobry i zły uczeń, miał pracować nad tym, do czego miał zamiłowanie. Mimo tego, że dzięki wspólnym obowiązkom uczniowie mieli okazję dobrze się poznać i zawrzeć nowe znajomości, to jednak poprzez pracę nad sobą i dla dobra ogółu nadto wyrabiano poczucie karności, obowiązkowości i bezinteresowności. Autor gazetki wyraźnie podkreśla, iż młodość jest czasem przygotowania się do wykonania w przyszłości wielkiej pracy w różnych sferach życiowych. Zatem taka inicjatywa miała zniwelować problem bierności w społeczności Miarki, ospałości, a także niechęci do wykonywania najnudniejszych, ale koniecznych obowiązków.

Pionierki harcerstwa

Nauczyciel historii w I LO Marcin Wieczorek już kilka lat temu natrafił na fragmenty artykułów z 1933 roku. Teraz jednak wraz z uczniami odnalazł całe wydanie. - W gazecie znaleźć można także ciekawe informacje na temat żeńskiej drużyny harcerskiej, która liczyła 17 harcerek. Patronką była Emila Plater. Inicjatorkami powstania tej organizacji były (pisownia oryginalna): Ogiermanówna, Zawicka i Bałdykówna. Na koniec roku szkolnego urządzono 6-dniowy obóz w Kłokocinie. Powstała też drużyna harcerzy im. Karola Miarki. Została założona z inicjatywy Józefa Burkota. Pierwszym drużynowym został druh Witta. Drużyna składała się z jednego zastępu o nazwie „Orły” - mówi Marcin Wieczorek, historyk w I LO. Drużyna im. Miarki powstała 13 stycznia 1931 roku. - Po wakacjach drużynę objął dh prof. Drobny i podzielono ją na dwa zastępy „Orłów” i „Sępów” - dodaje Marcin Wieczorek.

Straż Przednia i koło PCK

W gazecie przedstawiono też organizacje, które miały wpływ na życie szkoły. Jedną z nich była Straż Przednia, której celem było wychowanie młodzieży na odpowiedzialnych obywateli kraju, którzy wartości (dobro, honor i wolność kraju) cenili ponad wszystko. Uczestnicy mogli brać udział we wszystkich wydarzeniach szkolnych. Odprawy odbywały się co 2 tygodnie i każdy wybierał odcinek pracy do wykonania. Następną organizacją było Koło Młodzieży Polskiego Czerwonego Krzyża, które powstało 27 września 1932 roku. Zgromadzenie liczyło ponad 20 uczniów i wraz z drużyną harcerską zdążyło urządzić kurs sanitarny. Uczniowie prenumerowali też „Czyn Młodzieży” - miesięcznik PCK.

Okładka pierwszego numeru gazetki

Historia i uroczystości

Koło historyczne im. Jana Długosza zostało założone 22 października 1931 roku z inicjatywy uczniów klasy VIII. Opiekunem był prof. Laskowski. Celem koła było samokształcenie poprzez pisanie referatów i urządzanie imprez. Zajmowano się urządzaniem akademii z okazji rocznic narodowych. Koło to zakupiło 101 książek historycznych, które stworzyły podbudowę biblioteki. W roku szkolnym 1933/1934 planowali urządzenie poranków z okazji rocznic narodowych, wygłaszanie referatów i tłumaczenie kroniki miasta Augustyna Weltzla z języka niemieckiego na język polski. Koło historyczne zaplanowało stworzenie albumu kościołów parafialnych dekanatu żorskiego. W roku szkolnym 1931/1932 prezesem koła był Józef Ożana (nazwisko nieczytelne), w roku szkolnym 1932/1933 uczeń Wincenty Kurtok, a w roku szkolnym 1933/1934 Konstanty Pisarek. Celem koła była motywacja do poszerzenia horyzontów myślowych i zaszczepianie form towarzyskich wśród uczniów. Na zebraniach były wygłaszane deklaracje i referaty treści literackiej i ogólnokształcącej. W karnawale w 1932 roku koło literackie im. Adama Mickiewicza zorganizowało wspólnie z kołem historycznym spotkanie przy herbatce dla uczniów klas wyższych. Zorganizowali również majówkę, poranek ku czci Goethego i pożegnanie maturzystów. W roku szkolnym 1932/1933 urządzili poranek dla uczczenia 26. rocznicy śmierci Wyspiańskiego, w grudniu Wieczornicę Mickiewiczowską, a w lutym 1933 roku zabawę taneczną. Za pieniądze zebrane z dwóch ostatnich imprez kupiono całość dzieł Wyspiańskiego i pieczątkę dla koła. Wprowadzono kronikę „z kraju” i „ze świata”, w ramach których opisywano najważniejsze wydarzenia bieżące, jak np. kryzys ekonomiczny w Ameryce.

M. Wieczorek, A.Skarupa, D.Bogaciński, E.Marecka

red. (ska)