Zapytaj prawnika: Darowizna a prawo do zachowku

Jest to jedno z częściej spotykanych zagadnień spadkowych i właśnie jego często dotyczą pytania klientów. Postaram się odpowiedzieć na najczęściej zadawane.

Czy jeśli nieruchomość rodzice przepisali dziecku za swojego życia umową darowizny to może być ono spokojne, że nikt nie będzie dochodził od niego zachowku z tego tytułu? Niestety nie. Przy obliczaniu zachowku dolicza się do spadku i uwzględnia darowizny dokonane przez spadkodawcę. Wyjątkiem są m.in. drobne darowizny, zwyczajowo w danych stosunkach przyjęte. Przy zstępnych nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych (wyjątek – gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego).

Czy jeśli darowizna została dokonana na więcej niż 10 lat temu to już się nie liczy do zachowku? Niestety nie. To chyba najczęstszy błąd. W powszechnej świadomości istnieje pogląd, że darowizny dokonane przed więcej niż 10 laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku. Niestety dotyczy to jedynie darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku, czyli np. jakieś fundacji lub osoby spoza rodziny, które nie są spadkobiercami na podstawie testamentu ani ustawy.

Czy przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi dolicza się darowizny uczynione przez spadkodawcę przed zawarciem z nim małżeństwa, np. na rzecz dzieci z poprzedniego małżeństwa? Nie, w takiej sytuacji nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem małżeństwa z osobą dochodzącą zachowku.

Masz problem prawny? Pisz: redakcja@nowiny.pl

Natalia Lewandowska-Fac,
radca prawny, mediator