Georg Nepilly

ur. 01.01.1875, zm. 28.01.1940

Georg Nepilly urodził się w 1875 r. w Jakubowicach w powiecie kluczborskim. Jego ojciec był podskarbim w dobrach księcia Hohenlohego w Sławęcicach. Młody Georg uczył się w gimnazjum w Strzelcach Opolskich. Później rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Wśród jego wykładowców były tak uznane osobistości jak Gustaw Born (anatomia), Ferdinand Cohn (botanika) czy Jan Mikulicz-Radecki (chirurgia).

Dyplom lekarski Nepilly otrzymał 7 listopada 1895 r. Doświadczenie zawodowe zdobywał jako wolontariusz w klinice uniwersyteckiej. Dzięki pracy naukowej dotyczącej wpływu temperatury na białe krwinki uzyskał w 1896 r. stopień doktora nauk medycznych.

Wzrastająca liczba robotników zatrudnionych w zakładach pracy na terenie Rydułtów i w okolicy w połowie XIX w. zmusiła Górnośląską Spółkę Bracką do podjęcia decyzji o budowie szpitala dla ubezpieczonych i ich rodzin. Mieszkańcom trzeba było zapewnić opiekę lekarską. Na początku XX wieku szpital nosił nazwę „Knappschafts-Lazareth”. W 1900 r. Nepilly przybył do Rydułtów jako lekarz ze specjalizacją chirurgiczną i został dyrektorem szpitala. Posiadał tytuł „Sanitatsrat”, czyli radcy zdrowia.

Budowę szpitala zakończono w 1911 r. W tym czasie szpital posiadał 307 łóżek. Do okręgu lecznicy w Rydułtowach należały kopalnie: „Anna”, „Emma” („Marcel”), „Charlotte” („Rydułtowy”), „Fryderyk”, „Hoym” „(Ignacy”), szyb „Leon” i kopalnia „Laura”.

Dr Georg Nepilly przez pierwsze lata pracował i operował sam. Jego pierwszy asystent, dr Niedergesass został zatrudniony dopiero krótko przed I wojną światową. W 1923 r. przybył kolejny asystent, dr Wiesner, a później, dr Lucjan Mende i dr Ryszard Polnik.

Jako lekarz Nepilly dokonał m.in. wycięcia nerki z powodu roponercza – bez szycia skóry, z drenażem i sączkowaniem rany pooperacyjnej, zoperował ropniaka opłucnej z resekcją żeber, wykonał też u chorego przeszczep skóry metodą płata wędrującego. Z racji pełnionych funkcji dr Georg Nepilly odwiedzał chorych w domu i orzekał o podstawach do renty inwalidzkiej. Do chorych jeździł konno. Z kolei raz w miesiącu dojeżdżał pociągiem do kliniki chirurgicznej we Wrocławiu, żeby się dokształcać. Już w 1917 r. zorganizował pierwszy w Rydułtowach gabinet RTG z aparatem półfalowym, a w 1933 r. wprowadził w szpitalu rentgenoskopię.

W 1921 r., w czasie III powstania śląskiego, lecznica w Rydułtowach była szpitalem powstańczym. Z pól bitewnych zwożono rannych dniami i nocami. Po 1922 r. i włączeniu Rydułtów do Polski, szpital nosił nazwę „Lecznica Spółki Brackiej”. Sam dr Georg Nepilly, mimo niemieckiej przynależności narodowej, pozostał nadal na stanowisku. Uprawniał go do tego m.in. zdany w 1925 r. przed komisją Spółki Brackiej egzamin z języka polskiego.

Lata 1925 – 1927 to etap dalszej rozbudowy szpitala. Uruchomiono klinikę dentystyczną, powstał oddział eugeniczny (dla wenerycznie chorych) oraz odnowiono część pawilonu głównego. W 1927 r. szpital posiadał 297 łóżek, a personel liczył 59 osób.

1 kwietnia 1935 r. dr Georg Nepilly przeszedł na emeryturę. Wcześniej miał roczny urlop. Opuścił Rydułtowy po 34 latach pracy na stanowisku lekarza naczelnego. Wyjechał do Sopotu. Zmarł 28 stycznia 1940 r. w Gdańsku.

Georg Nepilly był żonaty z Johanną (z domu Puschmann). Miał czworo dzieci: Urszulę, Hansa (który został lekarzem neurologiem), Barbarę i Brygidę.

Mieszkańcy Rydułtów długo pamiętali o pierwszym dyrektorze szpitala. Przez wielu był darzony niezwykłą estymą.

Magdalena Kulok

---

Autorka korzystała „Z dziejów lecznictwa w Rydułtowach od 1900 roku” Alojzego Mury.